॥ महाराष्ट्राटन ॥

तसं पाहिलं तर ह्या विषयावर काही लिहावं, असा काही माझा विचार नव्हता. नेहमीप्रमाणे मी, माझा एक सायकलानुभवच लिहायला बसलो होतो पण विचारांनी, मनाचा आणि हातांचा ताबा घेतला आणि सायकालानुभव बाजूला ठेऊन कागदावर वेगळीच आणि  अनपेक्षित अक्षरं उमटायला लागली. मग मीही स्वतःला विचारांच्या आधीन केलं आणि विचार हातांकडून काय लिहून घेतात ते निमूटपणे पाहत राहिलो. त्यातूनच ह्या एका वेगळ्याच प्रवासवर्णनाचा जन्म झाला. मागे एकदा, माझ्या एका लिखाणात मी म्हणालो होतो की, चराचर ह्या संकल्पनेत स्थान असलेल्या कुठल्याही अचल गोष्टीला   "निर्जीव" म्हणणं, मला तरी रुचत नाही. अगदी बालपणापासून ते आजपर्यंत माझ्या आयुष्यात आलेली कुठलीही अचल गोष्ट  (ठिकाण / निसर्गाचा घटक / वस्तू इ. )  ही "सजीव च " आहे असं मी मानत आलो आहे. त्यातल्याच काही गोष्टींशी तर अगदी (सजीवांपेक्षा काकणभर जास्तच) आपुलकीचे ऋणानुबंध जुळलेले आहेत. अशीच एक गोष्ट म्हणजे " सायकल". सायकलला नुसतं "सायकल" असं म्हणण्यात, मला एक प्रकारचा निर्जी...

मोरगिरी, संग्रामदुर्ग, कैलासगड, ढवळगडावरचा उल्कावर्षाव आणि कऱ्हेपठारावरचं प्राचीन शिल्पवैभव असं बरंच काही !!! ओढाळ वासरू रानी आले फिरू, कळपाचा घेरू सोडुनिया कानांमध्ये वारे भरूनिया न्यारे, फेर धरी फिरे रानोमाळ मोकाट मोकाट, अफाट अफाट, वाटेल ती वाट धावू लागे तुम्ही म्हणाल आता हे काय नवीन? पुन्हा पाचवीचा अभ्यास चालू केला की काय? लेखनाची सुरुवात पद्याने करायचा नवीन छंद जडलाय का? वगैरे वगैरे... पण खरंच, मला २०२० चं वर्ष, सरता सरता जे काही आनंद देऊन गेलं त्याचा लेखन-प्रपंच मांडायला घेतला आणि कवी अनिलांचं अवखळ वासरू डोळ्यासमोर उड्या मारायला लागलं. पुणे जिल्ह्यात मला ज्ञात असलेले उणे-अधिक बत्तीस तरी गिरीदुर्ग आहेत. त्यातले तीन दुर्ग (मोरगिरी, कैलासगड आणि ढवळगड) वगळले तर बाकी दुर्गांना आजपर्यंत किमान एकदा तरी भेट देऊन झाली आहे. पण उर्वरित तीन दुर्ग पाहण्याचा योग काही येत नव्हता. ठरवल्याप्रमाणे २०२० च्या सुरुवातीला प्रजासत्ताकदिनाचे औचित्य साधून नगर जिल्ह्यातले तीन दुर्ग (मांजरसुभा, नगरचा भुईकोट व जामगावचा भ...